ต่อพระพักตร์

ชื่อเสียงและความยิ่งใหญ่ มิได้มีคุณค่าในตัวมันเอง แถมบ่อยครั้งยังเป็นภาพลวงตาหรือกับดัก ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสถานการณ์และท่าทีในใจ ในสายตาของบางคนเห็นว่านโปเลียนเป็นผู้ยิ่งใหญ่ แต่บางคนกลับเห็นว่าน่าชิงชัง ส่วนพระเยซูผู้ถูกตึงบนกางเขนเยี่ยงนักโทษในสมัยของพระองค์ กลับทรงยิ่งใหญ่ขึ้นตลอดเวลาที่ผ่านมา

อาจเป็นได้ที่ผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดมิได้แสวงหาความยิ่งใหญ่แม้สักนิด หากเป็นผู้มีคุณลักษณะที่คนรุ่นหลังเรียกว่ายิ่งใหญ่

คนหนึ่งที่อยู่ในข่ายนี้ คือ บราเธอร์ลอเร็นซ์ ผู้คนในยุคต่อ ๆ มารู้จักเขาจากหนังสืองดงามเล่มเล็ก ๆ นี้ และนิยมชมชอบในตัวเขานักหนา มิใช่เพราะเป็นกษัตริย์ นักรบผู้พิชิต หรือมหาเศรษฐี แต่เพราะมีใจอย่างพระคริสต์และดำเนินชีวิตจำเพาะพระพักตร์พระเจ้าทุกลมหายใจ

คุณค่าของหนังสือเล่มนี้ อยู่ที่ความถ่อมใจและความเรียบง่ายแบบคริสเตียน บราเธอร์ลอเร็นซ์ มิได้เป็นนักวิชาการที่ถือตัว เขาเหนื่อยหน่ายต่อการโต้เถียงถึงเรื่องศาสนศาสตร์ หรือหลักข้อเชื่อ แถมอาจมิเคยใส่ใจในเรื่องนี้ด้วยซ้ำ สิ่งเดียวที่เขาร่ำร้องหา คือ การมีความสัมพันธ์สนิทกับพระเจ้า เราจะพบว่าเขานมัสการพระองค์ในห้องครัวมากยิ่งกว่ามหาวิหารเสียอีก เขาอธิษฐานเหมือนบทกวี ที่ว่า

"ข้าแต่องค์พระผู้เป็นเจ้าแห่งบรรดาถ้วยชามรามไห และสิ่งต่าง ๆ ... ขอทรงโปรดทำให้ข้าพระองค์เป็นคนบริสุทธิ์ด้วยการเตรียมอาหาร และด้วยการล้างจาน"

และพูดได้ว่า

"สำหรับผมแล้ว เวลาทำธุรกิจการงาน หาได้ต่างจากเวลาอธิษฐานไม่ ท่ามกลางเสียงจ้อกแจ้กช้งเช้งในครัว ขณะที่คนนั้นขอไอ้นี่ คนนี่ขอไอ้โน่น ผมสัมผัสพระเจ้าได้ด้วยใจสงบดุจเดียวกับตอนคุกเข่าในพิธีมหาสนิทอันศักดิ์สิทธิ์"

ข้อมูลเกี่ยวกับตัวเขา นอกจากที่ทำงานห้องครัวแล้วมีน้อยมาก เรารู้แค่ว่าเขาชื่อ นิโคลาส แฮร์มัน เกิดที่แคว้นโลเรน แห่งฝรั่งเศส ในครอบครัวชนชั้นต่ำ และได้รับการศึกษาน้อย เคยเป็นคนรับใช้และทหารอยู่พักหนึ่ง เมื่อพระเจ้าทรงบันดาลใจเขาให้สำนึกถึงความบาป เขาก็สมัครเข้าเป็นนักพรตในอารามของพวกคาร์เมลไลท์ ผู้เดินเท้าเปล่าที่กรุงปารีสในปี 1666 ภายหลังจึงเป็นที่รู้จักกันเรื่อยมาในนามของ "บราเธอร์ลอเร็นซ์"

วันหนึ่งในฤดูหนาวตอนอายุสิบแปด เขาได้เห็นต้นไม้แห้ง ปราศจากใบยืนต้น เปลือยเปล่า ตัดกับหิมะ ภาพนี้สะกิดใจเขาอย่างลึกซึ้งให้คิดถึงการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งส่งผลให้เขากลับใจใหม่ทันที นับแต่นั้นมา เขาเติบโตและเข้มแข็งขึ้นในความรู้ ความรัก และความโปรดปรานของพระเจ้า ดังที่เขากล่าวว่า เขามุ่งมั่นที่จะ "ดำเนินชีวิตเสมือนอยู่ต่อพระพักตร์พระเจ้า"

ตลอดเวลาในประสบการณ์ของเขาดูเหมือนไม่มีการร่อนเร่ในถิ่นธุรกันดาร ไม่ต้องผ่านฤดูหนาวอันขมขื่นฝ่ายวิญญาณ ตั้งแต่วันที่กลับใจใหม่จนกระทั่งจากโลกนี้ไป เขาอุทิศตัวอย่างหมดใจเพื่อดำเนินชีวิตดุจผู้แสวงธรรมที่ฮัมเพลงไปตลอดทาง และสุขใจในการปรนนิบัติรับใช้เพื่อนนักพรต และพี่น้องในพระคริสต์จากห้องครัวของสำนัก เท่า ๆ กับการปรนนิบัติพระเจ้าด้วยการเฝ้าอธิษฐาน และการปลงอาบัติ

เขาสิ้นชีวิตด้วยอายุ 80 เป็นผู้ชราที่เปี่ยมด้วยความรัก และเป็นที่นับถือของทุกคน ที่ได้รู้จักเขา โดยทิ้งชื่อไว้เหมือนคำกล่าวที่ว่า "ชื่อเสียงดี ก็ประเสริฐกว่าน้ำมันหอมอย่างวิเศษ"

บันทึกเล่มเล็ก ๆ ที่แสดงถึงลักษณะจิตใจของเขานี้ ประกอบด้วยบทสนทนาของเขา และจดหมายที่เขาเขียนขึ้นเอง เรียบเรียงโดยคุณ โบฟอร์ต บาทหลวงที่ช่วยคุณ เดอ ชาลองส์ อดีตพระคาร์ดินาลแห่งโนอายล์ ซึ่งเป็นผู้แนะนำให้ตีพิมพ์ "จดหมาย" เหล่านี้ ออกจำหน่ายเป็นครั้งแรก และทั้งโลกก็อ้าแขนรับด้วยความยินดี ไม่มีใครรู้ว่าพิมพ์กันมากี่ครั้งต่อกี่ครั้งแล้ว และคนกี่ล้านคนที่ได้อ่านข้อความเหล่านี้ ซึ่งก็เป็นไปดังเช่นที่คาดหวัง เพราะ ณ ที่นี้ เราได้พบสติปัญญาซึ่งมีแต่ริมฝีปากที่ได้รับการเจิมจากองค์พระผู้เป็นเจ้าเท่านั้นจึงจะบรรยายได้ และจะพบ ความจริง ความเชื่อ ความรัก และความหวัง ซึ่งหัวใจมนุษย์ทุกชั่วอายุกระหายหา

เราตีพิมพ์หนังสือเล่มนี้ออกจำหน่ายดุจข้อความบันทึกของผู้หนึ่งที่ดำเนินกับพระคริสต์ที่ไม่มีอะไรเสมอเหมือน เพราะเลือกที่จะใช้ชีวิตท่ามกลางสิ่งธรรมดาสามัญ ไม่ว่าเขาอยู่ที่ใด ความสว่างนั้นก็อยู่ด้วยที่นั่น ไม่ว่าเขาเดินไปทางไหน สถานที่แห่งนั้นก็กลายเป็นที่ศักดิ์สิทธิ์ เขาแสดงให้เราเห็นว่าในทุกวินาที และทุกสถานการณ์ จิตใจที่แสวงหาพระเจ้าจะพบพระองค์ และดำเนินชีวิตจำเพาะพระพักตร์ได้

เรื่องราวเช่นนี้ ความสำเร็จเช่นนี้ ไม่ควรให้สาบสูญไป ตราบใดที่ยังมีผู้คนเสาะแสวงหาความมั่นใจ และสติปัญญาเฉกเช่น บราเธอร์ลอเร็นซ์ นักพรตผู้ต่ำต้อย

Nicholas Herman of Lorraine (Brother Lawrence)
จากหนังสือ ต่อพระพักตร์ (The Practice of The Presence of God)
แปลโดย พ.ญ. เออร์ซูลา โลเวนธอล
สำนักพิมพ์ กนกบรรณสาร